Amado Guerrero
July 30, 1970
Buong pagmamalaking inihahandog ng Internasyonal na Asosasyon ng
mga Makabayang Pilipino ang ikatlong edisyon ng Lipunan at Rebolusyong
Pilipino, na sinulat ni Amado Guerrero, at ang unang edisyon ng kanyang
Mga Partikular na Katangian ng Ating Digmang Bayan. Walang duda na malaking akdang teoretiko ito na nagmula sa kasalukuyang rebolusyonaryong pakikibaka sa Pilipinas.
Dahil maaaring hindi maging malinaw agad sa mambabasa ang
kahalagahan ng dalawang ito, kapaki-pakinabang na ilagay sa lugar ang
mga ito sa pampulitika't pang-intelektwal na kasaysayan ng patuloy na
pambansa-demokratikong kilusan. Inaasahan na magsisilbi sa layuning ito
ang mga panimulang talang ito.
Nasaksihan sa nakaraang dekada ang mabilis na transpormasyon ng
pampulitikang tanghalan ng Pilipinas. Sa isang panig, sa pagtugon ng
imperyalismong EU at lokal na naghaharing uri sa tumitinding mga
kontradiksyon sa lipunan ay pinawi ang anumang pagkukunwari sa
demokratikong paghahari at ipinataw ang direktang pasistang pagkontrol
sa ligalig na masa sa porma ng batas militar na diktadurang Marcos. Sa
kabilang panig, mabilis at patuloy na lumakas ang
pambansa-demokratikong kilusang masa kaya ngayong nasa kasukdulan ang
pang-aapi sa mamamayang Pilipino sa pamamagitan ng paniniil na
tinutulungan ng EU ay mas malapit din sila sa pambansang pagpapalaya
kaysa kailanman sa kanilang makabagong kasaysayan.
Matagumpay na namomobilisa ng kontemporaryong
pambansa-demokratikong kilusan ang nakatagong rebolusyonaryong lakas ng
masang Pilipino, at ang malaking parte ng paliwanag ay walang dudang
nakasalalay sa matatag na pundasyon ng teorya. Sa gayon, samantalang
lumitaw ang kilusan sa matiryal na basihan ng makauring pagsasamantala,
sa ispontanyong naranasang pang-aapi ng masa, ay ginabayan din mula sa
umpisa ng paniniwalang kailangang lampasan ang pagiging ispontanyo para
magtagumpay. Dahil katangi-tangi sa kasaysayan ng Pilipinas ang
daan-daang ispontanyong paghihimagsik laban sa mapang-aping mga uri at
awtoridad -- mga pag-aalsa ng mamamayan laban sa mga dayuhang
mananalakay, mga magsasaka laban sa panginoong maylupa, mga manggagawa
laban sa kapitalista. Pero gaano man kagiting ang mga paghimagsik na
ito ay madalas na nagwawakas sa malaking kapahamakan, sa madudugong
masaker na isinasagawa ng mga benggatibong imperyalista at
kontrarebolusyonaryo.
Unang lumayo sa pagiging ispontanyo nang itatag ang Partido
Komunista ng Pilipinas noong 1950. Pero hindi ito kumpleto o puspusan.
Dahil napatunayang hindi kayang itakda ng lumang Partido ang
istratehikong direksyon ng Rebolusyong Pilipino. Sa kasalatang ito sa
teorya, taktikal na mga pagtugon lamang ang ginawa ng kilusang masa sa
istratehikong kontra-rebolusyonaryong mga hakbang ng mga imperyalista
at lokal na naghaharing uri.
"Kung walang rebolusyonaryong teorya, hindi pwedeng magkaroon
ng rebolusyonaryong kilusan." Ang Leninistang prinsipyong ito ang
masakit na aral na tumimo sa isip ng mga lider ng kasalukuyang
pambansa-demokratikong kilusan; lumaki silang naghahagilap ng
rebolusyonaryong alternatibo noong dekada singkwenta at unang parte ng
dekadang sisenta -- ang madilim na panahon ng Kaliwa sa Pilipinas nang
halos malansag ang kilusan ng mamamayan dahil sa kumbinasyon ng
istratehikong kalituhan, pang-organisasyong pagkabulok at
kontrarebolusyonaryong paniniil. Ang pundamental na istratehikong
linyang pakikipaglaban para sa pambansang demokrasya bilang unang yugto
sa mas mahaba-habang pakikibaka para sa sosyalismo ay kailangan pang
mahigpit na masapol ng Kaliwa sa Pilipinas, halos labinlimang taon
pagkaraang mapagtibay uli nang husto ng tagumpay noong 1949 ng
Rebolusyong Tsinong pinamumunuan ni Mao ang unibersal na katumpakan ng
rebolusyonaryong istratehiya ni Lenin para sa mga malakolonyal,
malapyudal na lipunan.
Ang pagbubuo ng istratehikong linya noong kalagitnaan ng
dekadang sisenta ay hindi nagawa sa akademya kundi sa kasidhian ng
pang-araw-araw na pakikibaka sa pulitika, hindi lamang laban sa mga
reaksyonaryong uri at embahada ng EU kundi pati sa lahat ng porma at
kulay ng oportunista -- repormista, Sosyalistang Kristyano Sosyal
Demokratiko, at syempre, rebisyonista -- na nagkakandarapang
samantalahin ang di mapipigilang diskuntento ng masa na bumabasag sa
maka-McCarthy na superistrukturang pampulitika at pangkultura noong
unang parte ng dekadang sisenta. Isa pa, kasama ng pampulitika at
teoretikong pagtatalo ang masang pag-organisa. Sa pagkakatatag ni Jose
Maria Sison ng Kabataang Makabayan (KM) noong Nobyembre 1964, sa unang
pagkakatao'y naging matiryal, organisadong pwersa ang pambansang
demokrasya. Sa paglulunsad ng KM ng malalawak na aktibidad na
pang-ahitasyon, mula sa mga pulong-talakayan (teach-in) sa
unibersidad hanggang sa mga militanteng demonstrasyon sa palasyo ng
presidente at embahada ng EU, ay pinangunahan nito ang radikalisasyon
ng libu-libong istudyante at kabataan noong kalagitnaan ng sisenta at
naging matabang lupa para sa pagtetreyning ng mga tao na pagkaraa'y
magiging ganap na mga kadreng mangunguna sa Pambasa-Demokratikong
Prente at anti-pasistang paglaban.
Pakikibaka para sa Pambansang Demokrasya
Kabilang sa parteng ito ng rebolusyonaryong kilusan -- ang
panahon ng pakikibakang masa para mabuo ang pundamental na linyang
pampulitika ng Rebolusyong Pilipino -- ang unang pangunahing
dokumentong teoretikong nagmula sa pambansa-demokratikong kilusan, ang
Pakikibaka para sa Pambansang Demokrasya (1967), na sinulat ni Jose
Maria Sison.
Pinamunuan ni Sison, isang batang rebolusyonaryong intelektwal,
ang pakikibaka para sa paglinaw sa pulutika. Para sa tungkulin, dala
niya ang mahigpit na pagkakahawak sa makauring pagsusuri, pagpapahalaga
sa mga aral ng Rebolusyong Tsino, malalim na pagkaunawa sa mga
partikularidad ng istorikong pag-unlad ng Pilipinas at di mayayanig na
paniniwala sa kakayahan ng Pilipino na hawakan at hubugin ang kanilang
kasaysayan.
Iginiit ni Sison na ang pakikibaka para sa pambansang
demokrasya ang paglaban para marating ang "kinakailangang yugto sa
pakikibaka ng ating mamamayan para sa katarungang panlipunan, na dito'y
sinisigurado muna ang kalayaan ng buong bansa nang sa gayo'y
mapapayagan sa loob ng balangkas ng bansang sinigurado na matatamasa ng
mamamayang Pilipino ang mga demokratikong karapatan para matamo ang
kanilang paglaya sa lipunan."1
Sa palagay ni Sison, ang mga prinsipal na pumipigil sa paglaya
at pag-unlad ng bansa ay ang dominasyon ng imperyalismong EU sa buong
bayan at malapyudal na pagkontrol ng uring panginoong maylupa sa
kanayunan. Mula sa saligang kontradiksyong ito, dapat na maging isa sa
mga susing elemento sa istratehiya ng rebolusyonaryong kilusan ang
paglikha ng malawak na pambansang alyansa na magbubuklod sa lahat ng
uri't saray, na ang obhetibong interes ay ibagsak ang reaksyonaryong
alyansa ng mga imperyalista at panginoong maylupa.
Hindi ito nasapol ng lumang Partido Komunista, at dahil hindi
ibinatay ang istratehiyang pampulitika sa pundamental na kontadiksyong
ito ay nalimitihan nang husto ang lawak ng kilusang bayan noong mga
dekadang trenta at kwarenta, at ikinalito ng rebolusyonaryong pwersa:
sa maraming pagkakataon, hindi nagkakaisa laban sa mga maniobra ng
imperyalismo at reaksyonaryong estado. Binanggit ni Sison na "sa
kabuua'y alam na alam ng [dating] liderato ang kontradiksyon ng
proletaryado at uring kapitalista,
"pero sa lahat ng pagkakataon, hindi nabigyan
ng diin ang pangyayaring ang pangunahing kontradiksyon noon sa lipunang
Pilipino ay ang kontradiksyon ng imperyalismong EU at pyudalismo, sa
isang banda, at mamamayang Pilipino, pangunahin ang manggagawa't
magsasaka, sa kabilang banda. Samantalang iginigiit ng lahat ng
manggagawa, Marxista man o hindi, ang kalayaan ng Pilipinas mula sa
imperyalismong EU ay pinalalabo naman ng mga islogan sa makauring
tunggalian ng uring kapitalista.2
Sa pagiging malapyudal na bayan na pitumpung porsyento ng
mamamayan ay kabilang sa uring magsasaka, ang mobilisasyon ng malawak
na masa ng magsasakang Pilipino ang susi sa rebolusyonaryong tagumpay.
Kung gayon, ang rebolusyong agraryo, na ang layuni'y tugunan ang
paggigiit ng magsasaka sa lupa, ang pangunahing nilalaman ng
pambansa-demokratikong rebolusyon. Ang uring magsasakang Pilipino, na
sa loob ng maraming siglo'y inapi ng pyudal at malapyudal na
pagsasamantala at itinutulak ng paghahangad ng lupa, ang pwersang
magtitikwas ng balanse sa lipunan na pabor sa rebolusyon.
Bilang pakikibaka para sa pambansang soberenya, ipinagpapatuloy
ng kasalukuyang pambansa-demokratikong pakikibaka ang Rebolusyon ng
1896, ang gera para maging independyente sa Espanya na mabangis na
sinupil ng mga armas ng sumisibol na kapangyarihang imperyalista, ang
Estados Unidos. Sa palagay ni Sison, ang kasalukuyang pakikibaka ay
"bagong tipo" rin ng "pambansa-demokratikong rebolusyon, pagpapatuloy
ng rebolusyong Pilipino ng 1896, pero mas abanteng paraan ng
pagpapanibagong lakas sa masa.3
Hindi tulad ng rebolusyon ng 1896, na pinamumunuan at sa wakas ay
ipinagkanulo ng mga ilustrado, ang liberal na burgesyang Pilipino, ang
kasalukuyang kilusan para sa pambansang demokrasya ay dapat pamunuan ng
pinakaabanteng uri sa panahon ng pagbulusok ng imperyalista at
kapitalista, ang uring manggagawang Pilipino. "Ang uring manggagawa
lamang ang makakakuha sa pinakamulat, pinakatapat at pinakamagtatagal
na suporta ng masa ng magsasaka para sa pambansang-demokratikong
pakikibaka."4
Ang makauring pamumunong ito naman ay epektibong makukuha lamang sa
pamamagitan ng partidong proletaryo na "dapat magkaroon ng matatag at
iisang layuning paunlarin ang kapangyarihang pampulitika para sa masa."5
Ang kongklusyon ni Sison: "Kung walang partidong proletaryo na
mamumuno, hindi maipapagtagumpay ang pakikibaka para sa pambansang
demokrasya."6
Iwasto ang mga Pagkakamali at Muling Buuin ang Partido
Kahit hindi nakikita at hayag, sumusulong ang pagsisikap na
itayo ang rebolusyonaryong partidong proletaryo kasabay ng mga
pakikibakang masa noong dekadang sisenta. Naging mapagpasya noong
kalagitnaan ng dekadang sisenta ang pangangailangang itatag uli ang
rebolusyonaryong taliba. Dahil hindi lamang nabigo ang dating liderato
ng Partido Komunista ng Pilipinas na magbigay ng teoretiko at
pampulitikang gabay na istratehiko sa loob ng mahigpit tatlumpong taon
kundi nabulok pa nga bilang isang rebolusyong partido. Tanda nito ang
matinding pagbaling sa kanan pagkaraan ng kapahapahamak na pagkabigong
agawin ang kapangyarihan sa pamamagitan ng mabilis na armadong
pag-aalsa noong huling parte ng dekadang kwarenta. Noong 1955
inumpisahan ng Partido ang pagtataguyod sa "parlamentaryong landas sa
sosyalismo."
Kasabay ng pagtalikod na ito ng liderato nina Jose Lava sa mga
pundamental na Leninistang prinsipyo tungkol sa katiyakan ng karahasan
sa pagwasak sa burges na makinaryang pang-estado ay ang
pang-organisasyong pagkabulok ng demokratikong sentralismo sa hanay ng
Partido at pagkakalansag ng Hukbong Bayan o Huk, ang dating hukbong
bayan, sa maraming pangkat ng rebeldeng lagalag na nagpapakahusay sa
pangingikil at pagbibigay ng proteksyon sa mga distritong putahan sa
paligid ng mga base militar ng EU. Sa kasaysayan ng mga partidong
Marxista-Leninista, bihirang mangyari ang ganoong kabilis at kaganap na
pagkabulok ng isang rebolusyonaryong organisasyon.
Sa umpisa, inilunsad ang pagwawasto bilang tunggalian sa loob
ng Partido. Gayunman, naging antagonistiko ang proseso dahil
sistematikong tinangka ng nakapwestong liderato -- ang makitid na
nepotistikong pangkatin ng mag-anak nina Lava at malalapit na kaibigan
-- na wakasan ang demokratikong pagdidiskusyon ng mga pagkukulang nito.
Pagdating ng 1968, wala nang natirang iba pang paraan para igiit ang
rebolusyonaryong alternatibo kundi buuin ang bagong Partido. Humantong
ang prosesong ito sa muling pagtatatag ng Partido Komunista ng
Pilipinas, na isinagawa ng rebolusyonaryong panig na pinamumunuan ni
Amado Guerrero, noong Disyembre 26, 1968, ang anibersaryo ng
kapanganakan ni Kasamang Mao Zedong.
Nagsilbing pundasyon ng muling itinatag na Partido ang ditalyadong dokumento sa paglalagom, Iwasto ang mga Pagkakamali at Muling Buuin ang Partido,
na pwede na ngayong ituring na pangalawang mahalagang akda na nagmula
sa pambansa-demokratikong kilusan. Nilagom nito ang isang proseso, na
kahit matagalan at mapait ay puspusan at sistematikong sumuri sa
tatlumpu't walong taong karanasan ng Partido Komunista para sa layuning
patatagin uli ang humihinang pundasyong proletaryo. Kinatawan ng Iwasto
sa kasaysayan ng mga kilusang komunista ang isa sa ilang matagumpay na
pagsisikap na panumbalikik uli ang partidong proletaryo sa pamamagitan
ng puspusang pagwawasto sa ideolohiya, at tinalakay ang
pang-ideolohiya, pampulitika't pang-organisasyong saklaw ng pagkabulok
ng Partido, hinango ang interelasyon ng mga ito, at hinanap ang mga
ugat.
Ayon sa dokumento, ang pundamental na dahilan ng maraming
grabeng pagkakamali ng Partido ay ang suhetibista, di matiryalista at
hindi dyalektikong pampilosopyang pananaw ng mga di nagbabagong kadreng
petiburges, na pumosisyon sa liderato ng Partido noong huling parte ng
dekadang trenta at dekadang kwarenta. May dalawang prinsipal na
manipestasyon sa ideolohiya ang suhetibismo: empirisismo at dogmatismo.
Humantong sa "kaliwang" oportunismo, ang mahigpit na paggamit ng
pangkalahatang teorya ng Marxismo-Leninismo nang hindi ipinapartikular
sa kongretong kundisyon, nang sobra ang naging pagtantya ng Partido sa
lakas ng pwersa ng mamamayan, at pagkaraa'y isinabak sila sa pikit
matang pagtatangkang agawin ang kapangyarihang pampulitika sa
pamamagitan ng mabilis, armadong pag-aalsa. Gayunman, di hamak na mas
dominanteng tunguhing suhetibista sa Partido ang empirisismo, o
tendensyang ihiwalay ang praktikang pampulitika sa teoretikong gabay.
Sa kongkreto, ipinahayag ng dokumento,
"Ang empirisismo ay sumisibol sa di nagbabagong
pagtantyang napakahina ng demokratikong pwersang bayan at sa di
nagbabagong pagtantyang napakalakas ng kaaway ... Idinidikta ng mga
aksyon ng kaaway ang gawain ng Partido imbis na itakda ng dyalektikong
pag-unawa sa sitwasyon at sa timbangan ng pwersa. Nabibitiwan ang
rebolusyonaryong inisyatiba dahil sa di nagbabago, makaisang-panig,
baha-bahagi at makitid na pananaw tungkol sa mga pangangailangan ng
pakikibakang anti-imperyalista, anti-pyudal at anti-pasista."7
Ang praktika ng Partido ay mahigpit na nakontrol ng kanang
oportunista at rebisyonistang mga linyang pampulitika. Makikita ito sa
pag-asa sa parlamentaryong gawain bilang prinsipal na porma ng
pakikibaka, sobrang pagkokonsentra ng gawaing pampulitika sa
kalunsuran, at pagmamaliit sa importansya ng gawaing masa sa kanayunan,
at nagbunga ng pagkawala ng istratehikong inisyatiba at ang "Kaliwang"
istratehiya ay naging serye na lamang ng taktikal na pagbabago para
tugunan ang istratehikong inisyatiba ng imperyalismo at lokal na
naghaharing uri.
Ang ganyang praktika ang katangian ng Partido noong unang
dalawang dekada ng pag-iiral nito (1930-48) at lumitaw uli noong
1955-68 nang pinalakas uli ito ng rebisyonistang linya tungkol sa
pag-unawa sa parlamentaryong pakikibakang pinagtibay ng Partido
Komunistang Sobyet noong 1956. Hanggang ngayo'y sinusuportahan pa rin
ng Partidong Sobyet at estado ang pangkatin nina Lava na nahihiwalay na
ngayon nang husto, at kung tutuusin, naging "ispesyal" na daluyan" ng
Unyong Sobyet sa rehimeng Marcos.
Gayunman, inilantad pa ng karanasan ng dating Partido na
superpisyal lamang ang pagiging magkasalungat sa ideolohiya ng
empirisismo at dogmatismo. Ang totoo'y "dalawang panig ng iisang
petiburges na mukha"8 ang mga ito. Sa pagbibigay ng mahusay na halimbawa ng dyalektikong pagsusuri, sinabi rin sa dokumento:
"Ang pagbaling sa dogmatismo mula empirisismo
at sa empirisismo mula dogmatismo ay karaniwan sa mga nagtataglay pa ng
petiburges na pananaw sa daigdig. Gayunman, kapag ang isa'y siyang
prinsipal na aspeto ng suhetibistang paninindigan, tiyak na ang isa
naman ang sekundaryong aspeto, at ito naman ang nagiging prinsipal na
aspeto sa ibang pagkakataon. Ito ang dyalektikong relasyon ng
empirisismo at dogmatismo ... Hindi rin dapat pagtakhan ng mga kasama
kung bakit patuloy na magpapabaling-baling sa empirisismo at dogmatismo
ang lideratong may iisang petiburges na oryentasyon. Hindi masapol ng
lahat ng suhetibista ang batas ng dyalektikong pag-unlad kaya sila'y
mabuway at pamali-mali."9
Pagkaraan ng lahatang-panig na pagpunang ito sa praktika ng
lumang Partido, itinakda sa Iwasto ang tatlong istratehikong tungkulin
ng muling itinatag na Partido: pagbubuo ng Partido, pagsisimula ng
armadong pakikibaka, at pagbubuo ng pambansang nagkakaisang prente.
Kabilang sa iba't ibang tungkulin ng pagbubuo ng Partido ang
pagpapatatag ng Partido batay sa rebolusyonaryong pamana ng mga itinuro
nina Marx, Lenin at Kasamang Mao Zedong, malalim na pag-uugat ng
Partido sa hanay ng masang Pilipino, at pagpapalaganap ng mga ugat na
ito ng sa buong bayan. Ipinahayag ng dokumento na "ang pangwakas na
pagsubok ay nakasalalay sa rebolusyonaryong praktika at ibayong
rebolusyonaryong praktika... Ang ating mga kadre ay dapat umugat nang
malalim sa hanay ng mga manggagawa't magsasaka. Dapat maikalat sila
nang husto sa saklaw ng buong bansa nang sa gayo'y maitayo ang partido
na may pambansang katangian."10
Ang ibig sabihin ng pagbubuo ng pambansang nagkakaisang prente
ay pagsasama-samahin sa isang makapangyarihang pwersang panlipunan at
pampulitika ang lahat ng makabayang uri at saray na ang obhetibong
interes ay ibagsak ang imperyalismo at pyudalismo. Kontra sa lumang
Partido, na ang paghawak sa makauring alyansa ay masyadong nakakalito
at mali kaya hindi nagamit ang anti-imperyalistang lakas ng uring
magsasaka, pambansang burgesya at petiburgesya, at humantong sa
piligrosong pagkakahiwalay ng talibang uring manggagawa, ang ispesyal
na tungkulin ng Partido ay "makuha" sa panig ng Partido "ang
panggitnang mga pwersa at elemento para maihiwalay ang mga sagadsarin."11
Para dito, kailangang patuloy na tugunan ng makauring pagsusuri at
patakaran sa makauring alyansa ang nagbabagong kundisyon sa pulitika:
"... dapat gumawa ang Partido ng malinaw at
paulit-ulit na pagsusuri sa mga uri para mapag-iba ang mga panggitnang
pwersa't elemento at mga pusakal na reaksyonaryo, ang mga prinsipal na
kaaway at sekundaryong kaaway, ang mga kaaway ngayon ay kaaway bukas;
at sa hanay ng mga kaibigan, ang mga maaasahan at mga di maaasahan."12
Ang nagkakaisang prente ang isa sa dalawang sandatang susi ng
pambansa-demokratikong kilusan; ang isa pa at prinsipal na sandata ay
ang armadong pakikibaka. Hindi tulad ng adbenturistang istratehiya ng
PKP na agawin ang kapangyarihan noong 1948-55 sa pamamagitan ng mabilis
na armadong pag-aalsa na isinagawa ng di hihigit sa tatlong libong
armadong mandirigma lamang, pinagtibay sa Iwasto na
matagalang digmang bayan ang istratehikong porma ng pakikibaka sa isang
malakolonyal, malapyudal na bayang tulad ng Pilipinas. At salungat ng
pagtuon ng PKP ng gawaing militar sa kalunsuran, ang kanayunan ang
magiging sentro ng grabidad ng armadong pakikibaka, at unti-unting
maitatayo ang kapangyarihang bayan sa pagkakalikha ng mga baseng purok
sa kanayunan sa paghikayat ng mga armadong mandirigma sa uring
magsasaka sa pamamagitan ng mga hakbang sa rebolusyonaryong reporma sa
lupa. Mula sa ganoong mga base, ang rebolusyonaryong kilusan ay
susulong ng "parang mga alon", kubkubin ang mga sentrong syudad tulad
ng Maynila, na bumubuo sa mga kuta ng burges na kapangyarihang
pang-estado.
Ang resolusyon tungkol sa armadong pakikibaka ay hindi
ipagpapaliban sa di tiyak na hinaharap. Nabulok na ang militar na panig
ng lumang Partido Komunista, ang mga Huk, at naging isang hindi na
magbabagong gang ng mga lumpen proletaryo. Sa gayon, tatlong buwan
pagkaraan ng kumperensya ng muling pagtatatag, itinatag ng PKP ang
Bagong Hukbong Bayan (BHB) noong Marso 20, 1969, at isinama rito ang
mga tapat at di nabulok na lider-gerilyang magsasaka mula sa dating
Huk, tulad ni Kumander Dante gayundin ng mga "umalis" sa reaksyonaryong
hukbo tulad ni Tin. Victor Corpus.
Sa patnubay ng Partido, isinagawa agad ng BHB ang tungkuling
magtatag ng mga baseng purok sa Gitna at Hilagang Luson, na hindi
natagala'y pinaglunsaran ng maraming taktikal na opensiba laban sa
reaksyonaryong hukbo.
Kahit isinabak ng reaksyonaryong estado, na pinamamahalaan ni
Marcos, ang lahat ng yaman at kagamitan nito para madurog agad ang
nilinis na Partido, naging pangunahing suhetibong salik ito na
nagpalabas sa obhetibong rebolusyonaryong potensya ng masa, hindi
lamang sa kanayunan ng Pilipinas kundi pati sa kalunsuran. Sa patnubay
ng Partido, nag-ibayo ang pagsulong ng anti-imperyalistang kilusan ng
istudyante hanggang sa wakas ay sumiklab sa kilala na ngayong "Sigwa ng
Unang Kwarto" noong unang parte ng 1970 pagkaraang patayin ng pwersa sa
siguridad ni Marcos ang maraming istudyante at kabataang
nagdedemonstrasyon sa harap ng palasyo ng presidente. Tinulungan naman
ng kilusan ng istudyante na maging radikal ang mga pakikibaka ng mga
manggagawa at maralita ng lunsod. Noong huling parte ng 1972,
samantalang nilalabanan ng mga iskwad ng BHB ang tropa ng gubyerno sa
maraming probinsya ay lagi namang niyayanig ang Maynila ng malakihang
demonstrasyon at welga, na nagkakawing sa mga iginigiit na mas mataas
na sahod, reporma sa lupa, pag-alis ng mga tropa ng Pilipinas at EU sa
Byetnam, at pagwawakas ng lahat ng di pantay na tratadong ipinataw ng
Estados Unidos. "Sa kahalagahan at laki, ganap na wala pang katulad sa
kasaysayan ng buong bansa ang kilusang protestang sumisiklab sa mga
syudad." Tinasa ni Sison ang sitwasyon noong Disyembre 1971. "Hindi na
usapin kung paano uumpisahan ang rebolusyon. Ang usapin ay paano ito
palalawakin at patitindihin."13
Lipunan at Rebolusyong Pilipino
Daan-daang libong kabataan ang sumasama sa hanay ng mga aktibista, at "ginagawang isang higanteng klasrum ang buong bayan",14
tulad ng pagkakasabi ni Sison. Ang napakalaking pangangailangan noon ay
isang kasangkapan sa pag-aaral para maidaloy sa wastong teorya at
praktika ng pambansa-demokratikong rebolusyong ang nag-uumalpas na
lakas na ito. Para tugunan ang pangangailangang ito, lumabas noong
Hulyo 1970 ang Lipunan at Rebolusyong Pilipino, na sinulat ni Amado Guerrero, Tagapangulo ng Partido Komunista ng Pilipinas.
Ang LRP, tulad ng nakagawiang itawag sa libro, ay agad
na kinilala bilang: isang akdang pinaghantungan ng pangkulturang
rebolusyon na mabilis na sumasaklaw sa lipunang Pilipino at pag-iisip
mula noong kalagitnaan ng dekadang sisenta. Kahit ipinasaalang-alang ni
Guerrero na unang hakbang lamang ang LRP sa paggamit ng
istoriko-matiryalistang pagsusuri sa kasaysayan ng Pilipinas,
mapangahas, mahusay at masaklaw na teoretikong pagpupunyagi ang LRP na
nagpalabas sa kongkretong lakas ng mga batas ng kontradiksyon sa
panlipunan at pambansang pag-unlad ng Pilipinas mula noong panahon bago
ang kolonyalismong Espanyol hanggang sa kasalukuyan. Sa pagpapalalim ni
Guerrero sa mga ideyang unang inilahad sa Pakikibaka para sa Pambansang Demokrasya,
na sinulat ni Sison, ipinakita ni Guerrero kung paano nagulo at
nabaluktot ng panghihimasok, una ng kolonyalismong Espanyol at
pagkaraan ng imperyalismong EU, ang awtonomong pag-unlad ng lipunan sa
Pilipinas. Sa gayon, ang napasulong sa makina ng istorikong paggalaw ay
ang kontradiksyon ng mamamayan at imperyalismo at parasitikong lokal na
uri na bumubuo sa batayang panlipunan nito. Ipinakita ni Guerrero na
ang pag-aalsa at paghihimagsik laban sa kolonyalismo at imperyalismo ay
paulit-ulit na nangyayari sa kasaysayan ng Pilipinas. Pero walang tunay
na pambansang pagpapalaya ang magtatagumpay hanggang hindi kinukuha ng
masa ang syensya ng pagpapalaya sa lipunan, Marxismo-Leninismo, at
hanggang di sinusunod ang liderato ng pinakaabanteng uri sa lipunan,
ang uring manggagawa, sa panahon ng pagbulusok ng imperyalismo at
kapitalismo. Sa gayon, sa perspektiba ng istorikong matiryalismo, ang
kasalukuyang rebolusyonaryong kilusan ay ang suhetibo, mulat at
syentipikong pagpapahayag lamang ng obhetibong mga batas ng pag-unlad
na nagtutulak sa bansang Pilipinas sa mas mataas na antas ng pag-unlad
ng lipunanan -- pambansang demokrasya.
Sa mahusay at matatag na paggamit ng LRP sa makauring teorya
para gawin ang sintesis ng iba't ibang datos na empiriko at istoriko,
rinebolusyonisa nito ang pag-unawa sa kasaysayan at ang syensyang
panlipunan ng Pilipinas, mga larangang dati rati'y dinodomina ng mga
teorya ng kolonyal na pag-unlad, makabayang pagsusuri na superpisyal, o
walang-buhay na pagpapaliwanag ng empirikong datos. Naobliga ang mga
akademiko na banggitin ang LRP, at kahit ang Far Eastern Economic
Review, isang internasyonal na organong pangbisnes na nakabase sa
Hongkong, ay pakunwaring pinuri ang LRP bilang isang "akda na may
depekto ang pagiging mahusay".15
Gayunman, ang LRP ay hindi sinulat para pangunahing maging
isang pang-akademikong akda (at hindi rin nilimita ang sirkulasyon nito
sa mga bulwagang madalas puntahan ng mga radikal na de-kotse na
kinamumuhian ni Guerrero nang husto). Unang-una na, ito ay popular na
ginagamit sa pag-aaral, isang saligang praymer para sa mga
pambansa-demokratikong aktibista. Sa pamamahagi sa masa ng LRP sa
pormang mimyo at sa Inggles at Pilipino, agad itong naging
kailangang-kailangang workbuk ng libu-libong "dg" (discussion groups o
grupo sa pagtatalakayan) na isinagawa sa hanay ng mga istudyante,
propesyonal, manggagawa, magsasaka at maralita ng lunsod noong
maligalig na dalawang taon bago ipataw ang batas militar. Sa gayon,
napakalaki ng naging papel nito sa pagririkrut at pagkokonsolida ng
libu-libong pambansa-demokratikong aktibista.
Sinulat ang LRP noong panahong lumalala ang krisis ng burges na
sistema sa pagkontrol sa pulitika. Binabala nga ito na sa malao't
madali'y maoobliga ang naghaharing uri na ibaling ang makauring
diktadura nito sa hayagang pasistang paniniil mula sa parlamentaryo,
pormal na demokratikong porma. Pagkaraan ng dalawang taon, ipinataw ni
Marcos ang batas militar noong Setyembre 22, 1972 na ang layunin tulad
ng pagkakasabi niya ay "iligtas ang Republika sa Paghihimagsik na
Komunista".
Samantalang walang dudang pinalaki ng pasistang diktador ang
umano'y piligrong iniaamba ng pambansa-demokratikong kilusan sa sistema
ng imperyalistang pagkontrol, gayunma'y makabuluhan na lumitaw na uli
noong 1972 ang Kaliwa bilang prinsipal na aktor sa pulitika sa
Pilipinas at kinikilala na bilang pinakamapagpasyang pangmatagalang
piligro para sa makinaryang malakolonyal. Sa pamumuno ng isang
partidong may wastong linyang pampulitika, matatag na rebolusyonaryong
paninindigan at mapanlikhang mga paraan ng pag-oorganisa, kinailangan
lamang ng Kaliwa ng walong taon mula nang itatag ang Kabataang
Makabayan noong 1964 para maalis ang rebisyonistang impluwensya at
makaahon uli bilang isang uubrang alternatibo na magbubuklod sa masang
Pilipino.
Pinatunayan ng batas militar ang kawastuan ng pagbibigay ng
pambansa-demokratikong kilusan, na pinamumunuan ng Partido, ng
prayoridad sa armadong pakikibaka at lihim na organisasyon. Sa
pagkakawasak ng karamihan sa mga porma ng ligal, burges-demokratikong
oposisyon, lumitaw ang PKP at BHB bilang mga tanging organisasyon na
makakapag-organisa ng pambansang paglaban sa batas militar. Hindi
madali ito. Sa kalunsuran, ang mga pambansa-demokratikong organisasyong
masa tulad ng KM at Kilusan para sa Demokratikong Pilipinas (Movement for a Democratic Philippines
o MDP) ay nagulo at libu-libong aktibista ang nabilanggo o nagtago. Sa
kanayunan, ang reaksyonaryong hukbo ay naglunsad ng mababagsik na
kampanya sa pangungubkob-at-panunupil laban sa mga base ng BHB sa
Lambak ng Cagayan sa hilaga at rehiyon ng Bikol, at pinaalis ang may
limampung libong magsasaka para maubos ang masa sa mga lugar na ito at
gawing mga sona na malayang makakapagpaputok, tulad ng ginawa sa
Byetnam.
Nakaligtas ang kilusan sa sunud-sunod na dagok ng rehimen noong
1972-73 dahil matatag pero pleksible ang pang-organisasyong istruktura
ng Partido at BHB. Gayunman, para makasulong ang pampulitikang praktika
ay kailangang patnubayan ito ng teoretiko at pampulitikang pag-unawa na
umaangkop sa bagong kundisyon ng pakikibaka. Mabilis na tumugon si
Amado Guerrero at liderato ng Partido sa hamon na ito at bumalangkas ng
mapangahas na istratehiya sa pulitika at militar na magsusulong sa
pambansa-demokratikong kilusan sa konteksto ng ganap na pasista at
imperyalistang paniniil. Ang istratehiyang ito, na resulta ng malalim
na kaalaman sa karanasan ng digmang bayan, ay nilagom sa Mga Partikular
na Katangian ng Ating Digmang Bayan, na sinulat ni Amado Guerrero at
lumabas noong Disyembre 1, 1974.
Mga Partikular na Katangian ng Ating Digmang Bayan
Ang Mga Partikular ay isang mayaman at masaklaw na dokumento.
Samantalang pinalalim nito ang pag-uugat ng Marxismo-Leninismo sa mga
partikularidad ng Pilipinas, nagbigay din ito ng mga aral sa
rebolusyonaryong praktika para sa mga kilusan sa iba pang bayang
pulu-pulo.
Ang pangunahing kontribusyon nito ay ang paggamit ng mga
pangkalahatang aral ng matagalang digmang bayan sa kundisyon ng
Pilipinas. Ayon kay Guerrero, sa panlabas ay maaaring magmukhang isang
imposibleng tungkulin ang paglulunsad ng digmang bayan sa Pilipinas
dahil hiwa-hiwalay na pulo ito at walang katabing mapagkaibigang bayan
na maaaring magsilbing likuran. Gayunman, pwedeng mapangibabawan ang
ideyang ito na nakabatay sa tadhana, na isinulong ng dating
rebisyonistang liderato ng PKP para mabigyan ng katwiran ang pagyakap
nito sa "parlamentaryong daan sa sosyalismo" kung gagawing kalakasan
ang pulu-pulong katangian ng bayan at iba pang limitasyong dyograpiko
sa digmang bayan. Sa mahusay na dyalektikong paraan, ipinakita ni
Guerrero na sa pag-angkop, imbis na pagsalungat, sa pulu-pulong
katangian ng bayan at paglikha ng maraming larangang gerilya sa
mahahalagang pulo ay maoobliga ng BHB na ikalat ng kaaway ang mga
pwersa nito at hadlangan ito na ikonsentra ang mga pwersang ito sa
isang sentral na baseng purok. Isa pa, "sa mula't mula pa, ang
disbentaheng resulta ng pagiging pulu-pulo ng ating bayan ay nababawi
na ng mabundok na katangian nito." Pwedeng maging malaking bentahe ang
kabundukang tumutuhog sa malalaking pulo sa pagtatransporma ng mga ito
sa mga base, na dito'y pwedeng imantini ng mga yunit gerilya ang
kanilang impluwensya sa pulitika't militar sa maraming probinsya na
hangganan ang mga bundok na ito. Talagang mahirap na tereyn sa labanan
para sa mga regular na tropa ng kaaway ang mabubundok na lugar, laluna
kung nagsisimpatya sa BHB ang mga naninirahan sa bundok.
Dahil naarmasan nito at iba pang teoretikong kaalaman na
naghahawan ng landas ay mabilis na naikalat ang mga kadre ng PKP at BHB
sa siyam na rehiyon at dalawampung larangang gerilya sa buong bayan,
sinasaklaw laluna ang mahahalagang pulo ng Luson, Samar, Panay, Negros
at ang susing pulo ng Mindanaw, na dito'y naobliga ng BHB at kapatid na
Hukbong Bangsa Moro ng Prente sa Pambansang Pagpapalayang Moro ang
reaksyonaryong hukbo na hatiin ang mga pwersa nito sa nakakapanghinang
gera sa dalawang larangan. Para mapangibabawan ang limitasyong ipinataw
ng dyograpikong pagkalat, binalangkas ng PKP at BHB ang
pang-organisasyong prinsipyo ng "disentralisadong operasyon at
sentralisadong pamumuno sa pulitika". Sa madaling sabi, inaasahan na
ipapatupad ng mga panrehiyong organo ang malaking pag-asa sa sarili at
lokal na inisyatiba habang nakapailalim sa pangkalahatang pampulitikang
patnubay na inilalabas ng sentro sa Luson.
Samantalang binigyan ni Guerrero ng diin ang pag-unawa sa
armadong pakikibaka sa kanayunan, ang "pinakamahinang kawing" ng
kaaway, hindi niya kinaligtaang pahalagahan ang pagtatatag ng malawak
at epektibong kilusan ng pakikipaglaban sa kalunsuran:
"Dapat tayong magpakahusay sa pagkukumbinasyon
ng mga aktibidad na ligal, iligal at malaligal sa pamamagitan ng
laganap at matatag na kilusang lihim. Ang rebolusyonaryong kilusang
lihim na umuunlad sa tabing ng mga aktibidad na demokratiko at ligal o
malaligal ay dapat magtaguyod sa komprehensibong paglago ng mga
rebolusyonaryong pwersa, mag-ugnay sa magkakahiwalay na parte ng
Partido at hukbong bayan sa bawat antas at maghanda ng batayan sa
pag-aalsang bayan sa hinaharap at sa pagsulong ng hukbong bayan."
Ang mga pambansa-demokratikong aktibista ay mabilis na nakaahon
mula sa mga panimulang dagok ng batas militar, at mula 1973, pinamunuan
nila ang pagbubuo o pagpapalakas ng mga malaligal o iligal na
organisasyong sumusubaybay sa mga karapatan ng tao, asosasyong
magpoprotekta sa mga nakatira sa maralitang komunidad, unyon, at
organisasyon ng mga istudyante. Ang kapangyarihan ng kilusang lihim na
ito ay unang lumabas noong huling parteng 1975 nang naglunsad ang mga
manggagawa sa Maynila ng isang taong daluyong ng mahigit apat na raang
welga na hayagang sinuportahan ng iba't ibang kilusan ng mga
istudyante, relihiyoso at maralita ng lunsod. Gayundin, sumulong noong
1976-78 ang isang serye ng malalaking demonstrasyon, na tumutuligsa sa
rehimen tuwing maglulunsad ito ng malaking inisyatiba na gawing
lehitimo ang mapaniil na paghahari nito, at parami nang paraming tao
ang patuloy na sumasama rito sa kabila ng mababangis na operasyon sa
paniniil at pagwatak na isinagawa ng pansiguridad na pulisya ni Marcos.
Nang niluwagan ng diktador ang mga restriksyon sa kalayaang
magtipun-tipon na resulta ng batas-militar at nagpatawag ng "eleksyon"
sa Pambansang Asambleya noong Abril 7, 1978 para retokihin ang kanyang
gula-gulanit na larawan sa mundo ay ganoon na lamang ang kanyang
pagkataranta sa mga raling isinagawa ng kilusang anti-pasista na
dinaluhan ng dalawang daang libong tao kaya sinira niya nang husto ang
kanyang mga pampropagandang layunin nang marahas na siniil ang
mamamayan at ibinilanggo pa nga ang mga kandidatong anti-pasista.
Noong 1966, iginiit ni Jose Maria Sison na ang hamon sa kanyang
henerasyon ay "gawing matiryal na pwersa ang ideya ng
pambansang-demokratikong rebolusyon." Pagkaraan ng labintatlong taon,
naging isang malaking riyalidad ang ideya ng pambansang demokrasya. Sa
pamamagitan ng mapanlikha at mapangahas na paggamit ng rebolusyonaryong
teorya na ikinumbinasyon sa matapang at determinadong praktika ay
naging matiryal na pwersa ang Pambansang Nagkakaisang Prente na
tumatagos sa lahat ng progresibong uri sa lipunan at umaabot sa
probinsya ng Cagayan sa hilaga hanggang sa probinsya ng Davao del Sur
sa timog. Ang katotohanan na ang paniniil na resulta ng batas militar
ang nag-udyok sa dyometrikong pagsulong ng kilusan mula noong 1972 ang
nagsisigurado sa atin na ang rebolusyonaryong teorya ay naging isang di
magagaping pwersa na nakaugat sa parami nang paraming bilang ng masang
Pilipino.
Sa pangwakas, ang palagiang paggamit ng teorya para gabayan ang
praktika at praktika naman para payamanin ang rebolusyonaryong teorya
ay isa sa mga prinsipal na kalakasan ng Rebolusyong Pilipino. Marahil
ay wala nang ibang dokumento na mas malinaw na naglalarawan sa
dyalektikong relasyon ito kundi Lipunan at Rebolusyong Pilipino at Mga Partikular na Katangian ng Ating Digmang Bayan.
Ipinagkakapuri naming nasa Internasyonal na Asosasyong ng mga
Makabayang Pilipino na ihandog sa internasyonal na publiko ang dalawang
mahalagang akdang itong nagmula sa teoretikong arsenal ng Rebolusyong
Pilipino.
Introduksyon ng Awtor
Ang Lipunan at Rebolusyong Pilipino ay isang
pagsisikap na ilahad nang komprehensibo mula sa paninindigan ng
Marxismo-Leninismo-Kaisipang Mao Zedong ang mga pangunahing agos sa
kasaysayan ng Pilipinas, ang mga saligang problema ng sambayanang
Pilipino, ang umiiral na istruktura ng lipunanan, at ang istratehiya't
taktika at makauring lohika ng rebolusyonaryong solusyon -- ang
demokratikong rebolusyon ng bayan.
Ipinaliliwanag ng librong ito kung bakit itinatag uli ang
Partido Komunista ng Pilipinas na naglalayong pukawin at pakilusin ang
malawak na masa ng sambayanan, pangunahin ang inaapi't
pinagsasamantalahang manggagawa't magsasaka, laban sa imperyalismong
E.U., pyudalismo at burukratang kapitalismo na ngayo'y naghahari sa
kasalukuyang malakolonyal at malapyudal na lipunan.
Ang Lipunan at Rebolusyong Pilipino ay magagamit na
praymer at mapag-aaralan sa tatlong sunud-sunod o hiwa-hiwalay na araw
ng sinumang interesadong malaman ang katotohanan tungkol sa Pilipinas,
at makibaka para sa tunay na pambansa't demokratikong interes ng buong
sambayanang Pilipino. Inihahandog ng awtor ang librong ito bilang
pasimulaan ng bawat makabayang Pilipino sa pagsasagawa ng ibayong
makauring pagsusuri at imbistigasyong panlipunan na pagbabatayan ng
kongkreto at masigasig na rebolusyonaryong pagkilos.
Amado Guerrero
Tagapangulo, Komite Sentral
Partido Komista ng Pilipinas
Hulyo 30, 1970
__________________________
TALA
1 Jose Maria Sison, Pakikibaka para sa Pambansang Demokrasya. (Quezon City: Amado Hernandez Foundation, 1972), p.8.
2 Op cit., p. 176.
3 Op cit., p. 111
4 Op cit., p. 193
5 Op cit., p. 180
6 Op cit., p. 181
7 Partido Komunista ng Pilipinas, Iwasto ang mga Pagkakamali at Muling Buuin ang Partido, 1968 (Mimyo.), p. 12.
8 Op cit., p. 13
9 Ibid.
10 Op cit., p. 32
11 Op cit., p. 40
12 Ibid.
13 Sison, Op cit., p. 44
14 Ibid.
15 Far Eastern Economic Review, Set. 30, 1972, p. 13.
__________________________
