Amado Guerrero
July 30, 1970
VII. Ang Pakikibaka ng Sambayanan sa Imperyalismong Hapones
Pagkatapos ng Unang Digmaang Pandaigdig, ibinigay ng imperyalismong
EU at Britaniko sa Hapon ang tungkuling maging ispesyal na tanod nila
sa pinto sa likuran ng unang estadong sosyalista at maging prinsipal na
Asyanong kolaboreytor sa kolonisasyon ng mamamayang Asyano. Ibinigay sa
Hapon ang pribilehiyong panatilihin ang mga dating kolonya nito at
magkaroon pa ng mga bago, bastat hindi nito hahamunin ang hegemonya ng
EU at Britanya. Sa Pilipinas, hinikayat ng imperyalismong EU ang mga
empresang Hapones na lumahok sa pagsasamantala sa mamamayang Pilipino,
laluna sa Mindanao. Gayunman, noong mga taon ng dekadang 1930 ay
niyanig ng pandaigdigang krisis ng kapitalismo ang balanse ng
kapangyarihan sa pagitan at sa loob ng mga bayang imperyalista, at
nanaig ang pasismo sa ilang bayang kapitalista, kabilang ang Hapon na
naging peligro sa mga mamamayan ng mundo.
Kapareho ng lahat ng iba pang kapangyarihang pasista,
nagdisisyon ang imperyalismong Hapones na maglunsad ng gera para hatiin
uli ang mundo sa desperadong hakbang na iligtas ang sarili sa paghina
ng ekonomya nito. Ambisyon nitong monopolisahin ang Asya kahit ayaw ng
mga dating among Briton at Amerikano. Naglunsad ang imperyalismong
Hapones ng malakihang pagsalakay sa Tsina noong mga taon ng dekadang
1930 bago niyon sinalakay ang iba pang bayan noong Ikalawang Digmaang
Pandaigdig.
Noong Disyembre 7 at 8, 1941, biglang sinalakay ng mga
eroplano ng Hapon ang mga base militar ng EU sa buong Karagatang
Pasipiko at Dagat ng Tsina, kabilang ang mga nasa Pearl Harbor at
Pilipinas. Sinunod kaagad ng papet na gobyernong komonwelt ang mga
awtoridad na militar ng EU at idineklarang "open city" (hindi lalaban)
ang Maynila noong Disyembre 26, at inokupa ito ng mga Hapones noong
Enero 2, 1942. Noong umpisa pa lamang, malinaw nang ang istratehiyang
militar ng EU ay asikasuhin muna ang Europa at pabayaang kumalat nang
husto sa Asya ang mga Hapones.
Tulad ng inaasahan ng mga mananalakay na Hapones, buong
katangahang ikinonsentra ni MacArthur sa Bataan at Corregidor ang
Armadong Pwersa ng EU sa Dulong Silangan (US Armed Forces in the Far
East o USAFFE) na binubuo ng mga tropa ng EU at boluntir na Pilipino.
Mula sa ilang lugar ay buong layang sinalakay ng mga tropa ng
imperyalismong Hapones ang Pilipinas. Sa gayon, napaligiran nila ang
USAFFE na sumurender sa Bataan noong Abril 9 at sa Corregidor noong
Mayo 7. Wala gaanong saysay ang paglaban sa Bataan, at ginamit lamang
ito para protektahan ang pagtakas ng mga kolonyal na opisyal ng EU at
papet na gobyernong komonwelt sa Corregidor. Isinurender ng mga heneral
ng EU ang kanilang pwersa at sapilitang napasama ang mga ito sa "death
march" mula Bataan hanggang sa concentration camp sa Capas, Tarlac.
Namili sa dalawang bagay ang mga burukratang kapitalistang
pinatataba ng mga imperyalistang EU: manatiling tapat sa imperyalismong
EU o ibaling ang katapatan sa imperyalismong Hapones. Ganoon din ang
pinagpilian ng malaking burgesyang komprador at malaking panginoong
maylupa. Hinding-hindi nila isinaalang-alang na ang pasistang
pagsalakay na resulta ng mga kontradiksyon ng mga bayang imperyalista
ay pagkakataon na para igiit ang soberanya ng sambayanang Pilipino
laban sa imperyalismong Hapones at imperyalismong EU. Nahati sa
dalawang paksyon ang Partido Nacionalista ng mga komprador at
panginoong maylupa na nagmonopolisa sa papet ng burukrasya; nagsilbi sa
imperyalismong EU ang isang paksyon, at ang isa nama'y sa
imperyalismong Hapones. Ang mga burukratang kapitalista na nagdesisyong
kumampi sa imperyalismong EU ay tumakas papuntang Washington o sumama
sa USAFFE, ang mas kinalaban pa ay ang taumbayan kaysa mga pasistang
Hapones at mga papet nito.
Pumarito ang imperyalismong Hapones dala ang islogang "lugar ng sama-samang kasaganaan sa Kasilangangang Asya" (East Asia Co-prosperity Sphere) tulad din ng pagparito ng imperyalismong EU dala ang islogang "mapagpalang asimilasyon" (benevolent assimilation).
Ang Pilipinas ay ginawang kolonya ng mga pasistang mananalakay at
itinayo nila ang sarili nilang papet na gobyerno sa pamumuno ng
malaking traydor na si Jose Laurel. Sinuportahan ng malaking burgesyang
komprador at uring panginoong maylupa ang papet na gobyernong ito.
Noong Oktubre 14, 1943, ibinigay ng mga imperyalistang Hapones ang
"independensya" at itinayo ang isang papet na republika sa malinaw na
tangkang unahan ang mga imperyalistang EU, na nangako na ring gagawa ng
ganoong panloloko pagdating ng Hulyo 4, 1946.
Ipinakita nito ang mapaminsalang impluwensya ng mga ahente ng
imperyalismong EU, sa pamumuno nina Lava at Taruc, na nagmaniobrang
ituon ang pansin ng liderato ng Partido sa parlamentarismong burges,
pasipismo at mga kalayaang sibil.
Gayunman, ang digmaang bayan ay patuloy na sinabotahe ng
reaksyonaryong pangkating burges nina Lava at Taruc sa loob ng Partido.
Ikinalat nila ang linya na sa mga Hapones lamang ituon ang pakikibakang
bayan at tanggapin ang pagbabalik ng imperyalismong EU at papet na
gobyernong komonwelt nito. Nong kaigtingan ng gerang antipasista,
pinagtiby nila ang duwag na linyang "umatras para magdepensa" na walang
pagkakaiba sa patakaran ang USAFFE na "magtago at maghintay". Nilabag
ng reaksyonaryong pangkating burges nina Lava at Taruc ang linya ng
Ikatlong Internasyunal na makipagkaisa at makipagtunggalian sa loob ng
nagkakaisang prente sa lahat ng oras, at gamitin ang antipasistang
prenteng popular para maitatag ang demokratikong gobyernong bayan.
Napatunayan ng mga pangyayari na mali ang patakarang "umatras para magdepensa", at ang pagbuwag sa mga iskwadron ng Hukbalahap3
para maging napakaliliit na yunit na may tatlong hanggang limang tao.
Pinigilan nito ang paglaki at pagsulong ng hukbong bayan. Sa paggigiit
ng mga rebolusyonaryong kadre at masa, itinakwil ng Komite Sentral ng
Partido ang patakarang ito pero noon na lamang Setyembre 1944.
Tiyempong-tiyempo na itinakwil ang patakaran para mabigyan ng daan ang
matagumpay na pagsulong ng Hukbalahap kahit man lamang sa Gitnang Luzon
at ilang parte ng Timog Luzon. Noong Oktubre, ang Pilipinas ay
sinusubok nang bawiin ng pwersa ng imperyalismong EU.
Sa kabila ng pagpipilit ng mga ahente ng imperyalismong EU na
pahinain ang Partido at ang Hukbalahap, namukod-tangi silang
pinakamabagsik at pinakaepektibong mandirigma laban sa pagkuha ng
pagkain, laluna ng bigas mula sa Gitnang Luzon. Pagkaraan ng gera,
naging tampok sila bilang pinakamalakas na pwersang gerilya na may
pinakamalawak na suporta ng bayan at pinakamalaking teritoryo.
Nang ang mga tropang Hapones ay maramihan nang nililipol ng
bawat kilusan sa pambansang pagpapalaya sa Asya, laluna sa malawak na
parte ng Tsina, saka lamang nakipaglaban sa Hapones ang imperyalismong
EU sa dagat at himpapawid, sa masamang pakana na sakupin uli ang dating
mga kolonya at manakop pa ng mga bago. Ang mga pinakamapagpasyang
pagkatalo ng imperyalismong Hapones sa buong gerang antipasista sa Asya
ay ipinalasap ng Partido Komunista ng Tsina at Hukbo sa Pagpapalaya ng
Bayan na pinamumunuan ni Kasamang Mao Zedong. Ang Tsina ang umubos sa
pinakamaraming tropang agresor na Hapones na kumalat nang husto sa
malawak na teritoryo ng Tsina mula pa noong 1937. Utang ng mamamayan ng
Asya sa dakilang sambayanang Tsino ang pagbago sa agos ng gera laban sa
imperyalismong Hapones pagdating ng 1945. Hangal, asal-maton at rasista
ang paggamit ng imperyalismong EU ng bomba atomika laban sa mamamayang
Hapones, sa pagpipilit ng EU na angkinin ang tagumpay laban sa Hapon.
Ang pagbago ng agos ng buong gerang pandaigdig laban sa
pasismo ay utang ng lahat ng mamamayan ng mundo, laluna ng mamamayan ng
Europa, sa Unyong Sobyet na nasa dakilang pamumuno ni Kasamang Stalin.
Ang labanan sa Stalingrad ang nagpahina sa pinakaubod ng kapangyarihang
Axis. Mula noon, walang tigil na sumulong ang Pulong Hukbong Sobyet, at
nalipol at nalansag ang pwersang pasista.
Higit sa lahat ay utang ng sambayanang Pilipino sa sarili ang
paglaya nila sa imperyalistang mananalakay na Hapones. Ang kabuuang
pagpupunyagi ng Partido Komunista ng Pilipinas, Hukbalahap at iba pang
makabayang pwersang gerilya sa buong bayan ang bumali sa gulugod ng
mapanalakay at papet na pwersang Hapones. Sila ang nagtaboy sa mga
Hapones mula sa mga garison sa mga syudad at kabayanan, at tumupok sa
kaaway sa pakikidigmang gerilya sa kanayunan. Hindi imperyalismong EU
ang nagpalaya sa Pilipinas. Bumalik lamang ang imperyalismong EU para
ipataw muli ang kolonyal na paghahari nito. Sa katunayan, ikinonsentra
nito ang pagbomba at pagkanyon sa mamamayang Pilipino at mga bahay nila
noong huling parte ng 1944 at unang parte ng 1945 para mapadali ang
pagsakop uli sa kanila. Nakipagkumpitensya ang mga imperyalistang
hapones sa mga imperyalistang EU sa dami ng mga ipinapatay na
mamamayang Pilipino. Pagkabalik na pagkabalik ng imperyalismong EU,
nagmaniobra ito para salakayin at lansagin ang Hukbalahap at iba pang
pwersang gerilya na hindi kasama ng USAFFE.
__________________________
3 Ang iskwadron ng Hukbalahap, humigit-kumulang, ay katumbas ng regular na pormasyong kumpanya.
__________________________
