Amado Guerrero
July 30, 1970
3. Huwad na Reporma sa Lupa
Sa buong panahon ng direkta at hindi direktang paghahari ng
imperyalismong EU sa Pilipinas, may mahaba nang listahan ng mga huwad
na hakbang sa reporma sa lupa. Kabilang dito ang mga batas sa titulo sa
lupa, disposisyon ng mga lupang publiko, resetelment, "pagkuha" sa
malalaking lupain, "makatwirang" partihan sa ani, pagpapautang at
hakbang "laban sa usura", at "makatwirang pagpapasahod" sa mga
manggagawang bukid. Inaaprubahan ang mga batas na ito sa mga panahon
lamang na takot na takot ang mga reaksyonaryo sa dumadaluyong na
armadong pakikibaka ng magsasaka, at gusto nilang lokohin ang masang
tagabukid. Mula pa noong panahon ng Komisyong Taft hanggang sa
kasalukuyang papet na rehimen, ang mga reaksyonaryong hakbang kaugnay
ng problema sa lupa ay lagi nang ginagamitan ng matatayog at "maaamong"
pananalita, pero ang nagiging resulta lamang ay ang mas masahol na
pangangamkam at pagsasamanatala sa masang taga-bukid. Ang paglalahad sa
istorya ng reaksyonaryong reporma sa lupa sa ating bayan ay paglalahad
ng istorya ng pandaraya't panloloko, na gumagamit sa pangalan ng uring
magsasaka para payamanin ang uring panginoong maylupa.
a. Resetelment at Pangangamkam ng Lupa. Ang
kauna-unahang batas sa lupa na inaprubahan ng mga imperyalista ng EU sa
Pilipinas ay ang Batas sa Rehistrasyon ng Lupa ng 1905 na magpapadali
daw sa pagbibigay ng mga titulo sa lupa. Kinilala ng batas na ito ang
tatatlong titulo sa ari-arian na mairerehistro: ang Informacion
Poseseria, rehistrasyon ayon sa Batas ng Espanya sa Pagsasangla, at
depektibong titulo o pagmamay-ari mula noong 1894. Ang sasandakot na
nangungunang taksil sa rebolusyong Pilipino, Amerikanong ispekulador sa
lupa, panginoong maylupa at burukrata mula sa antas ng munisipalidad
pataas ay nagmadaling lahat para iparehistro sa kanilang pangalan ang
mga lupang walang titulo, kabilang na ang lupa ng mga magsasaka at
pambansang minorya na hindi tinuruan kung paano magpaparehistro ng lupa
noong panahon ng kolonyal na rehimeng Espanyol at pati noong panahon ng
kolonyal na paghahari ng EU.
Para sa mga imperyalista ng EU, ang pangunahing layunin ng
batas na ito ay tiyakin ang hangganan ng mga pribadong lupa, at
ikategorya ang nasa labas ng mga ito bilang lupang publiko na basta na
lamang nila madidisposisiyonan at makokontrol. Inaprubahan ang Batas
Kadastral ng 1970 para lalong makapang-agaw ng lupa ang mga
imperyalista ng EU at hindi para ituwid ang mga dating pagkakamali sa
pagtititulo ng lupa. Hanggang ngayon, ginagamit pa ring pangunahing
paraan ng pangangamkam ng lupa ang mga sarbey na kadastral.
Sunud-sunod na pinagtibay ang mga batas sa lupang publiko
noont 1903, 1919 at 1929 para himukin daw ang mga magsasakang inagawan
ng lupa na kumuha ng limitadong sukat ng lupang publiko sa pamamagitan
ng paghohomisted, pagbili o pag-upa. Sa katunayan, ang panawagan
lumipat ng tirahan sa tinatawag na mga prontera ay panakip lamang para
ang malalawak na lupang publiko ay makuha ng mga Amerikano, mga
korporasyong pang-agrikultura ng EU at mga panginoong maylupa at
burukratang Pilipino. Ang mga magsasakang inagawan ng lupa ay inakit sa
mga lugar na ito para magkaroon ng lakas-paggawang hahawan sa lupa at
magsilbing panangga ng mga imperyalista ng EU at panginoong maylupa
laban sa mga katutubong tagaroon na inagawan ng lupa at karaniwa'y
kabilang sa mga di Kristiyanong nasyonalidad.
Sa pagtatangkang kontrahin ang kilusang magsasaka sa Gitnang
Luzon at iba pang parteng bayan, ang Pambansang Pangasiwaan sa
Resetelment (National Land Resettlement Administration) ay
ipinaorganisa ng panginoong maylupang si Quezon noong 1939 para
paandarin ang dalawang proyekto sa setelment sa timog-kanlurang
Mindanao at isa sa Lambak ng Cagayan, na ginagawang distiyeruhan ng mga
magsasakang mapanghimagsik.
Sa kainitan ng gerang magsasaka noong 1950, inorganisa ang
Korporasyon sa Pagpapaunlad ng Setelment (Land Settlement Development
Corporation o Lasedeco) para ilipat ang mga magsasakang nawalan ng
lupa. Sa tatlong taong itinagal ng Lasedeco, hindi lalampas sa apat na
raang (400) pamilya ng magsasaka ang nailipat nito. Pagkaraan, ang
reaksyonaryong militar na pinamumunuan ng ahente ng CIA at malaking
panginoong maylupang si Ramon Magsaysay ay nagtayo ng mga proyekto sa
resetelment sa ilalim ng Kwerpo sa Pagpapaunlad ng Ekonomya (Economic
Development Corps o Edcor). Hindi lalampas sa sanlibong (1,000) pamilya
ng magsasaka ng nailipat. Ang kahuli-hulihang proyekto sa resetelment
ay ginawa sa ilalim ng Pambansang Pangasiwaan sa Resetelment at
Rehabilitasyon (National Resettlement and Rehabilitation Administration
o NARRA) noong 1954. Hindi napabuti ang lahat ng proyektong ito sa
resetelment ang katayuan ng kahit ikasampung parte ng isang porsyento
ng mga magsasakang nawalan ng lupa sa Pilipinas. Ipinagtatapon na
lamang sa gubat ang mga setler, at doo'y dumanas sila ng kapabayaan ng
gobyerno at naging biktima ng dati nang mga kasamaaan ng pyudalismo.
Ang pangunahing layunin ng mga reaksyonaryo ay gumawa lamang ng
pakitang-taong "reporma sa lupa" na magagamit sa kanilang mapanlinlang
na propaganda. Ang mga proyekto sa resetelment ay ginamit lamang na
kontra-insureksyong hakbang ng mga adbayser na militar ng EU at ng
reaksyuanryong armadong pwersa.
Sa pagsunod ng mga panginoong maylupa, kasama ang mga
komprador at burukratang kapitalista, sa sarili nilang mga panawagan sa
resetelment nitong nakaraang pitong dekada, pinaabot nila ang
pyudalismo at ang kapitalistang pagsasaka sa mga bundok at burol.
Ginagamit nila ang kanilang surplus sa produksyong
pang-agrikultura at ganansyang komprador para kumuha ng dagdag na lupa,
o kaya't ginagamit nila ang kanilang lupa para makapangutang nang
malaki at makakuha pa uli ng dagdag na lupa. Ikinukuha nila ng titulo
ang malalawak na lupang publiko, inaakit ang mga setler na hawanin at
bungkalin iyon, saka pinalalayas ang mga ito o pinananatili bilang
kasama. Para makasunod sa Artikulo 13, Seksyon 2 ng Konstitusyon ng
Pilipinas, umuupa sila ng malalawak na sakahan mula sa lupang publiko,
na umaabot ng dalawang libong (2,000) ektarya bawat isa, at pinalalabas
nilang pastulan o rantso ang mga ito. Pagkatapos ay nagiging kanila
nang pribadong lupang pang-agrikultura ang mga ito. Kinakamkam nila
pati ang mga bundok, burol at ilog. Nagiging konsesyonero rin sila ng
trosohan at pagkatapos ay nakukuha na nila ang lupang pinagputulan ng
troso. Hindi lamang nila pinalalawak ang sakop ng kanilang
pagsasamantalang kapitalista at pyudal, kundi nililikha rin nila ang
kondisyong nagiging dahilan ng baha at pagkaagnas ng lupa, na
pumipinsala sa masang anakpawis sa mababang lugar.
Kalahok ang mga monopolyo ng EU sa pang-aagaw ng lupa sa
mamamayan sa pamamagitan ng pagtatayo ng sarili nilang mga plantasyon
tulad ng sa Del Monte, Dole, Stanfilco, Firestone Rubber at iba pa, at
pagbubukas ng mga minahan tulad ng sa Benguet Consolidated, Lepanto,
Atlas Consolidated at napakarami pang iba. Dahil sa mga minahang ito,
direktang naaagawan ng lupa ang mga magsasaka at pambansang minorya, at
nasisira rin ang malalawak na sakahan sa pag-agos sa ilog ng mga duming
mineral at kemikal. Sa kasalukuyan, marami pang ibang minahan na
inaapurang buksan ng mga imperyalistang EU at Hapon sa iba't ibang
lugar ng bayan.
Habang mas mabilis na itinatayo ng mga imperyalista ng EU at
mga lokal na alipuris nila ang mga empresang nangangailangan ng
malalawak na lupain tulad ng mga minahan, plantasyon at rantso,
hanggang katapusan ay mabagsik na lalaban at lalaban ang malawak na
masa ng mamamayan. Ang kinamkamang uring magsasaka at ang mga
pambansang minoryang itinataboy ngayon mula sa mga lugar ng resetelment
at sa mga reserbasyon ay nag-umpisa nang lumaban nang buong lakas sa
imperyalismong EU, pyudalismo at burukratang kapitalismo.
b. Mga Limitasyon sa Pag-aari ng Lupa at Bogus na Pagkuha ng Gobyerno ng Lupa.
Sa lahat ng batas sa pagkuha ng gobyerno ng lupa, laging itinatakda ng
mga reaksyonaryo ang "ligal na proseso" (ibig sabihi'y ang burukratang
kuskos-balungos at magastos na hablahang hindi makayanan ng mga
maralitang magsasaka) at ang "makatwirang bayad" (ibig sabihi'y mataas
na presyo para sa tigang na mga lupang binili ng reaksyonaryong
gobyerno sa mga panginoong maylupa para magpakitang-tao lamang. Kung
ano ang taas ng ibinabayad sa panginoong maylupa, gannon din kataas ang
ibinabayad ng magsasaka kapag ipinapamahagi uli ang lupa. Dahil dito'y
mga panginoong maylupa at malalaking burukrata lamang ang
nakapagmay-ari ng lupang kinuha ng gobyerno, o kaya'y nananatili ang
mga lupang ito sa walang taning na pangangasiwa ng gobyerno.
Tinutulungan ng reaksyonaryong gobyerno ang uring panginoong
maylupa sa ispekulasyon sa lupa. Sa laki ng ibinabayad sa mga
panginoong maylupa kapag gusto nilang magbenta, madali silang makabili
ng lupa sa ibang lugar o makakuha ng lupang publiko bilang kapalit.
Pagkaraan ng maikling panahon, hindi na mapondohan ng reaksyonaryong
gobyerno ang programa nitong "reporma sa lupa".
Sa tangkang lokohin ang malawak na masa ng mamamayang
nagngingitngit sa pananatili ng malalawak na lupain ng mga prayle - na
naging tampok na usapin noong Rebolusyong Pilipino ng 1896 - binili ng
Komisong Taft sa mga korporasyong relihiyoso ang ilan sa mga lupaing
ito. Ibinayad ang napakalaking halagang mahigit pitong milyong dolyar
($7,000,000) para sa sandaa't animnapu't dalawang libong (162,000)
ektarya. Pagkaraan, ipinagbili uli ang maliliit na piraso ng lupa sa
animnapung libong (60,000) kasama at ibinigay ang mas malalaking piraso
sa mga nangungunang taksil sa rebolusyong Pilipino bilang suhol para
makipagkolaboreyt sa imperyalismong EU. Hindi nagtagal, ang mga
nakatanggap na maliliit na piraso ng lupa ay napilitang magbenta dahil
nahirapan silang maghulog sa mataas ng presyo ng lupa at lalo silang
nababaon sa utang.
Ang islogang "hustisyang panlipunan" ay ginawang bukambibig ni
Quezon noong dekadang 1930, nang mariing ipinapahayag ng masang
magsasaka ang kanilang adhikaing makalaya sa paghaharing imperyalista
at pyudal. Pero nakiayon siya sa mga panginoong maylupang delegado sa
Kumbensong Konstitusyonal ng 1935 na isingit sa konstitusyong kolonyal
ang probisyon sa "makatwirang bayad" sa lupang pwedeng kunin ng
gobyerno sa mga panginoong maylupa, at ipinahiwatig din na may
karapatang manatili ang pagsasamantalang pyudal hanggat di kayang
bilhin ng reaksyonaryong gobyerno ang lahat ng propriedad ng mga
panginoong maylupa. Noong panahon ni Quezon, hindi naitakda't
naipatupad ng batas ang paglilimita sa pribadong pagmamay-ari ng lupang
pang-agrikultura, tulad ng sinasabi ng konstitusyon.
Direktang itinatakda ng kolonyal na konstitusyon ang mga
limitasyon sa paghawak ng pampublikong lupang pang-agrikultura. Walang
pribadong korporaasyon o asosasyon na pinapayagang magkaroon, umupa o
humawak ng pampublikong lupang pang-agrikultura na lampas sa sanlibo't
dalawampu't apat (1,024) na ektarya. Walang sinuman na pinapayagang
bumili ng ganoong lupa na lampas sa sandaa't apatnapu't apat (144) na
ektarya, o umupa ng lupang lampas sa 1,024 ektarya. Gayunman, pwedeng
magpaupa sa sinuman, sa pribadong korporasyon o asosasyon, ng maksimum
ng dalawang libong (2,000) ektaryang pastulan. Dahil sa taas ng mga
limitasyong ito, labis-labis nang mapapalawak ng mga panginoong maylupa
ang propriedad nila. Pero hindi naging istrikto ang reaksyonaryong
gobyerno sa pagpapatupad ng mga limitasyong ito. Ang lahat ng lupang
publiko ay lagi nang nakatiwangwang para mapalawak ang propriedad ng
mga Pilipinong komprador-panginoong maylupa at malaking burukrata, at
pati ang mga agrokorporasyon ng EU.
Noong 1936, pinagtibay ang Batas Komonwelt Blg. 21 na nagbigay
ng awtoridad kay Quezon na bumili ng loteng residensyal sa malalaking
asyenda para ibenta naman sa mga naninirahan dito, at naglaan ang batas
na ito ng kakarampot na halagang isang milyong piso (P1,000,000). Pero
noong 1939 lamang itinatag ni Quezon ang Administrasyon sa Kaunlarang
Pambukid (Rural Progress Administration) para bumili at mangasiwa ng
mga ari-arian ayon sa nasabing batas. Nang buwagin ang pangasiwaang ito
noong 1950, umabot lamang sa tatlumpu't pitong libo, pitong daa't
apatnapu't anim (37,746) na ektarya ang nabili nitong lupa, na katumbas
ng kakatiting na parte lamang ng isang porsyento ng kabuuang lupang
pag-aari ng mga panginoong maylupa noong 1948.
Ang Batas sa Reporma sa Lupa ng 1955 ay isa pang panlolokong
pinalabas ng panginoong maylupa't ahente ng CIA na si Ramon Magsaysay,
na nagkunwaring "patron ng reporma sa lupa" sa tangka niyang agawin sa
armadong pakikibaka ng magsasaka ang inisyatiba sa pulitika. Nilikha ng
batas na ito ang Administrasyong Agraryo (Land Tenure Administration)
na ang idinedeklarang layunin ay kunin ng gobyerno ang mga asyendang
lampas sa maksimum na limitasyong tatlong daang (300) ektaryang
magkakatabi na itinakda para sa mga pribadong indibidwal, at anim na
raang (600) ektaryang magkakatabi na itinakda para sa mga korporasyon.
Kalabas-labas, ang tunay na layunin ng batas na ito ay bendisyunan ang
pagmamay-ari ng mga indibidwal ng lupang 300 ektarya ang laki at
pagmamay-ari ng mga korporasyon ng lupang 600 ektarya ang laki; layunin
ding gawing pormal na patakaran ng estado ang pananatili ng Pilipinas
bilang pang-agrikulturang dependyente ng Estados Unidos. Noong panahon
ng mga papet na rehimen nina Magsaysay, Garcia at parte ng kay
Macapagal, hindi lalampas sa tatlumpung (30) asyenda (kabilang ang mga
lupa't gusali sa syudad) ang kinuha ng gobyerno. Ang pagkuha ng
gobyerno sa iilang lupaing ito ay naging pagkakataon para tiwaling
magsabwatan ang negosyador ng gobyerno at ang panginoong maylupang
nagpapasobra sa presyo ng kanyang lupain.
Ang Kodigo sa Reporma sa Lupang Pang-agrikultura (Agricultural
Land Reform Code) na pinagtibay noong 1963 sa ilalim ng rehimeng
Macapagal ang pinakahuli sa mga huwad na hakbang sa reporma sa lupa.23
Pinupuri ito ng mga reaksyonaryo bilang ligal na instrumento na sa
wakas ay magpapalaya sa masang kasama sa mga palayan at maisan. Pero
tulad ng lahat ng naunang huwad na batas sa reporma sa lupa,
idindeklara nito na ang pagkuha ng reaksyonaryong gobyerno sa lupa ng
mga panginoong maylupa ay gagawin lamang sa pamamgitan ng "makatwirang
bayad" at kailangang magbayad ang masang kasama para sa mga piraso ng
lupang ipapamahagi sa kanila. Kahit sa hulugan, walang maralitang
magsasaka, manggagawang bukid o nakakababang panggitnang magsasaka na
kayang magbayad kapag ipinapamahagi uli ang lupa. Napakamahal nito
dahil kasama na ang pasobra sa presyo na karaniwang ginagawa kapag
bumibili ng lupa ang reaksyonaryong gobyerno. Isa pa, mayroon ding mga
gastos sa pangangasiwa, bayad sa interes at buwis na sinisingil sa
kasamang nagsisikap magbayad.
Itinatakda ng Kodigo sa Reporma sa Lupang Pang-agrikultura ang
prayoridad sa pagkuha ng gobyerno ng lupa, at ito ay ang sumusunod: (1)
lupang tiwangwang o iniwan; (2) lupang mahigit sanlibo't dalawampu't
apat (1,024) na ektarya; (3) lupang mahigit limang daang (500) ektarya
pero hidi lalampas sa 1,024 ektarya; (4) lupang mahigit sandaa't
apatnapu't apat (144) na ektarya pero hindi lalampas sa 500 ektarya; at
(5) lupang mahigit pitumpu't limang (75) ektarya pero hindi lalampas sa
144 ektarya. Katangahan na unahing kunin ng gobyerno ang mga lupang
tiwangwag o iniwan dahil napakadaling kumpiskahin ang mga ito o ibalik
sa pagiging lupang publiko. Karaniwang di maganda at mahirap sakahin
ang mga lupang tiwangwang o iniwan. Itinuturing ng mga panginoong
maylupa mismo na hindi kapaki-pakinabang ang mga lupang ito at
gustung-gusto pa nga nilang ipagbili, sa pinasobrahang presyong
pinagsabwatan nila at ng reaksyonaryong gobyerno. Matatali at mauubos
ang pinansya ng Bangko sa Lupa (Land Bank) sa pagbili ng ganitong tipo
ng lupa, at hindi makakayanan ng masang kasama ang presyong itinatakda
kapag ipinapamahagi uli ang lupa at ang gastos sa pagpapaunlad ng lupa.
Hindi mangyayaring maipapatupad ng reaksyonaryong gobyerno ang
limitasyong pitumpu't limang (75) ektarya, na ipinapahiwatig lamang
naman ng Kodigo sa Reporma sa Lupang Pang-agrikultura sa sistema ng
prayoridad sa pagkuha ng gobyerno ng lupa. Kahit ipatupad ang
limitasyong ito, malaki pa rin ang 75 ektarya para makalarga ang uring
panginoong maylupa. Pwedeng ipamahagi lamang ng isang panginoong
maylupa ang sobrang lupa sa malalapit niyang kamag-anak, o kaya'y
ibenta ito para makabili ng lupa sa ibang lugar. Sa katunayan,
inuudyukan ng Kodigo ang uring panginoong maylupa na ibenta ang
kanilang ari-arian saanman naliligalig ang mga magsasaka, at kumuha ng
lupang publiko o bumili ng lupa sa ibang lugar.
Hindi kailangang umalis ang panginoong maylupa. Pinapayagan
siya ng kodigo na gumamit ng napakaraming garapal na salamangka para
maiwasang kunin ng gobyerno ang lupa, bukod sa simpleng pamamahagi ng
sobrang lupain sa malalapit niyang kamag-anak. Pwede niyang pilitin o
lokohin ang kanyang mga kasama na pumirma o tumestigo sa isang
deklarasyon na siya mismo ang nagsasaka sa lupa. Pwede siyang gumamit
ng ilang makina, o kaya'y talagang magmekanisa. Pwede niyang pairalin
ang sistemang sahuran imbis na sistemang kasama. Pwedeng iba ang
ipatanim niya imbis na palay o mais. Pwede niyang dayain sa kwentahan
ang kanyang mga kasama at tambakan sila ng utang para hindi sila maging
"may-aring naghuhulog sa lupa". Pwedeng basta palabasin na ang lupa
niya ay nakaalaan sa edukasyon, paninirahan o komersyo. Ayon sa kodigo,
tahasang hindi kinukuha ng gobyerno ang mga lupang ginagamitan na o
gagamitan pa ng makina, o kaya'y natatamnan ng ibang produkto bukod sa
palay at mais. Sa gayon, hindi sakop ang mga lupang tinatamnan ng tubo,
niyog, sitrus at iba pa. Hindi rin sakop ang mga lupang
ikinakategoryang lugar na nakalaan sa relihiyon, edukasyon, paninirahan
o industriya.
Ang pinakaimportanteng salik sa pananatili sa ating bayan ng
pamamanginoong maylupa ay ang kapangyarihang pampulitikang nasa likod
ng huwad at pakitang-taong operasyon ng pitong ahensya sa "reporma sa
lupa" na nilikha ng kodigo. Imposibleng kontrahin ng reaksyonaryong
gobyerno ang mga among pyudal nito. Dinidiktahan ng uring panginoong
maylupa ang Pambansang Konseho sa Reporma sa Lupa (National Land Reform
Council) at ang Pangasiwaan sa Lupa (Land Authority), ang prinsipal na
mga ahensyang gumagawa ng patakaran. Sa katunayan, mas marami pa ngang
lupang publiko ang kinamkam ng mga panginoong maylupang nanunungkulan
sa mga ahensyang iyon kaysa lupang naipamahagi nila sa mga walang lupa.
Sa pag-iral ng Kodigo sa Reporma sa Lupang Pang-agrikultura,
wala kahit isang asyendang nabili sa uring panginoong maylupa ang papet
na rehimeng Macapagal para ipamahagi uli. Mula nang pagtibayin ang
kodigo, tatlong taon pa ang nakaraan bago itinatag ang Bangko sa Lupa,
na siyang magpipinansya sa pagkuha ng gobyerno ng mga asyenda. Noong
1966-69, ang talagang tinanggap ng Bangko sa Lupa ay ang kakarampot na
halagang labintatlong milyon, anim na raang libong piso (P13,600,000)
samantalang apat na raang milyong piso (P400,000,000) ang dapat
inilaan. Samantala, ilandaang beses na mas malaki (kalahating bilyong
piso taun-taon) ang pondong ibinibigay ng gobyerno sa reaksyonaryong
armadong pwersa para pamalagiin ang sambayanan sa pagka-aliping pyudal.
Ang adbentura ng Philcag sa Byetnam na tumagal ng isang taon ay
ginastusan ng tatlumpu't limang milyong piso (P35,000,000).
Ayon sa kodigo, dapat isa't kalahating bilyong piso
(P1,500,000,000) ang kapital ng Bangko sa Lupa, na siyam na raang
milyong piso (P900,000,000) ang sasagutin ng gobyerno at ilalabas na
natatanging sosyo. Ngayong mas bangkrap pa kaysa dati ang
reaksyonaryong gobyerno, mas mahihirapan itong magpalabas ng pondo para
sa bogus na programa nito sa pagkuha ng lupa.
Noong 1966-69, nakabili ang Bangko sa Lupa ng sampung (10)
asyendang umaabot sa siyam na raan, siyamnapu't pito tuldok anim
(997.6) na ektarya sa kakarampot na halagang tatlong milyon, apat na
raang libong piso (P3,400,000). Planong ibenta sa tatlong daan't
animnapu't tatlong (363) kasama ang mga lupaing ito. Malinaw na
makikita sa rekord na ito na hindi makakayanang bilhin ng
reaksyonaryong gobyerno ang kahit isang porsyento ng ari-ariana ng
panginoong maylupa.
At kahit pa man sa iilang lugar na nagkaroon nga ng
pakitang-taong pagbili ng ari-arian ng panginoong maylupa ang
reaksyonaryong gobyerno, tulad ng dati'y hindi mababayaran ng mga
maralitang magsasaka ang presyong itinatakda kapag ipinapamahagi uli
ang lupa. Ang karaniwang halaga ng lupang nabili ng Bangko sa Lupa ay
tatlong libo, apat na raa't walong piso (P3,408) bawat ektarya. Kung
ipapamahagi uli ang mga lupang ito sa mga kasama, tig-tatatlong ektarya
ang dapat nila talagang makuha. Kapang kinuwenta ay agad makikita na
hindi makakaipon ng sapat na halaga ang kasama para mabayaran ang
prinsipal na sampung libo, dalawang daa't dalawampu't apat na piso
(P10,224) at ang gastos sa administrasyon, interes at buwis, kahit
dalawampu't limang (25) taong huhulugan ang lupa. Alam na alam natin na
ang isang maralitang magsasaka ay hindi makakaipon ng apat na raa't
siyam na piso (P409) taun-taon, para mabayaran ang isa lamang sa 25
parte ng prinsipal na halaga ng lupang inilaan sa kanya.24
Sa loob ng anim na taon pagkaraang pagtibayin ang Kodigo sa
Reporma sa Lupang Pang-agrikultura, nakakuha ng mga lupaing publikong
pang-agrikultura ang mga imperyalistang EU na puminsala sa mga
naghohomisted. Bago pa man makuha ng gobyerno ang kahit isang asyenda,
sampu-sampung libong ektarya na ang naibigay sa mga agrokorporasyong EU
tulad ng Philippine Packing Corporation, United Fruit, Dole at Standard
(Philippines) Fruit Corporation, at malaya silang palawakin pa ang mga
iyon para matamnan ng pinya, saging at iba pa. Ang mga korporasyon ng
gobyerno - tulad ng Pambansang Korporasyon sa Pagpapaunlad (National
Development Corporation o NDC) at Pangasiwaan sa Pagpapaunlad ng
Mindanao (Mindanao Development Authority) - at ang mga nasabing
agrokorporasyon ng EU ay gumawa ng mga "kasunduang magtanim" sa kabila
ng tuntunin sa konstitusyon na mga korporasyong Pilipino lamang, na di
kukulangin sa animnapung porsyento (60%) ang sosyo ng mga Pilipino, ang
pwedeng humawak ng mga lupang publikong pang-agrikultura at kahit ang
mga korporasyong ito'y hindi makakahawak ng lupang sobra sa sanlibo't
dalawampu't apat (1,024) na ektarya. Inialok din sa mga
agrokorporasayong ito ng EU, laluna sa United Fruit Corporation na may
napakasamang reputasyon, ang limampung libong (50,000) ektarya mula sa
Pambansang Reserbasyong Parke sa Bundok Apo.
Hindi tumitigil ang uring panginoong maylupa sa pagkamkam ng
lupang binubungkal na mga pambansang minorya at maliit na setler. Ang
totoo'y inaakit pa ng reaksyonaryong gobyerno ang mga panginoong
maylupa na kumuha ng mas malalawak na lupang publiko, laluna sa
Mindanao, kapalit ng lupa nilang nasa mga mataong lugar. Pero ang
kapansin-pansin sa lahat, mula nang pagtibayin ang Kodigo sa Reporma sa
Lupang Pang-agrikultura ay mabilis na ginagawang tubuhan ang mga
palayan at maisan, at lumalawak-lawak din ang malakihang pagsasakang
kapitalista at paggamit ng makina sa sakahan. Itinataboy ang mga
magsasaka mula sa kanilang mga sakahan sa pamamagitan ng buldoser,
baril at utos ng korte.
Dahil sa patakarang dekontrol at sa paulit-ulit na debalwasyon
ng piso, ang mga komprador-panginoong maylupa ay nagkakaroon ng
pagkakataong makapagmay-ari ng mas maraming lupa at makapagdagdag ng
pasilidad sa kiskisan. Ang mga panginoong maylupa ay ispesyal na
pinapaburan ng papet na gobyerno ang lahat ng kailangang suportang
dolyar para sa pagtatayo ng labingwalong (18) bagong asukarera sa iba't
ibang lugar sa Pilipinas. Pinaplanong magtayo ng apatnapu (40) pang
asukarera. Alinsunod ito sa patakaran ng mga imperyalista ng EU na bago
pa pormal namatapos ang Kasunduang Laurel-Langley ay ubusin na ang
pinansya ng papet na gobyerno sa mga proyektong lalong nagpapatibay sa
kolonyal na katangian ng ekonomya.
__________________________
23
Noong 1971, sinusugan ng papet na rehimeng Marcos ang Kodigo sa Reporma
sa Lupang Pang-agrikultura at tinawag naman itong Kodigo sa Repormang
Agraryo. Sa batas na nagsusog, ang batas ng Republika Blg. 6389, ang
kahulugang ibinibigay sa "makatwirang kabayaran" sa mga panginoong
maylupa ay ang pagbabayad ng "makatwirang halaga sa pamilihan" kapag
kinukuha ng gobyerno ang kanilang lupa; at sa paliguy-ligoy na paraan
ay pinasasali muna sa "kooperatiba" ang magsasakang kasama bago siya
makapagpetisyong bilhin sa panginoong maylupa ang lupang binubungkal
niya. Ang Batas ng Republika Blg. 6390, na lumikha ng "ispesyal na
pondo sa repormang agraryo", ay nagbibigay ng diin sa pagtatayo ng mga
"kooperatiba" na galamay lamang naman ng mga bangkong rural ng mga
panginoong maylupa at ng ACA.
24
Mula 1965 hanggang 1971, sa loob ng buong panahong umiral ang Kodigo sa
Reporma sa Lupang Pang-agrikultura bago ito tawaging Kodigo sa
Repormang Agraryo, ang talagang natanggap ng iba't ibang ahensya sa
"reporma sa lupa" ay tatlong daa't siyamnapu't siyam na milyon,
dalawang daa't apatnapung libong piso (P399,240,000) lahat-lahat, mula
sa kabuuang inilaang isang bilyon, tatlong daang milyong piso
(P1,300,000,000). Ibinigay sa Bangko sa Lupa (Land Bank) ang kakarampot
na halagang tatlumpu't anim na milyon, tatlong daa't dalawampung libong
piso (P36,320,000), at gumastos naman ito ng labing-anim na milyon,
dalawang libo't siyam na raang piso (P16,002,900)lamang para bilhin ang
tatlumpu't dalawang (32) asyendang may kabuuang sukat na tatlong libo,
walong daa't pitumpu't anim (3,876) na ektarya at sumasaklaw sa
dalawang libo, dalawang daa't animnapu't walong (2,268) kasama. Ang
laki ng lupang kinuha ng gobyerno para ipamahagi uli ay wala pang isang
patak sa malawak na karagatan ng mga ari-arian ng mga panginoong
maylupa. Pero isa mang kasamang mahirap ay hindi kayang magbayad, kahit
sa hulugan, ng buong presyo ng maski isang ektarya ng lupang
ipinapamahagi uli. Sa ngayon, karaniwang apat na libo, sandaa't
apatnapu't siyam na piso (P4,149) bawat ektarya ang ibinabayad ng
reaksyonaryong gobyerno. Dagdag pa sa lahat ng ito, kumukubra ang
reaksyonaryong gobyerno para sa gastos sa administrasyon at interes.
__________________________
